Kamenica (Niš)

Za ostale upotrebe, v. Kamenica (razvrstavanje).

Kamenica
Datoteka:Kamenica kod Niša-1.JPG Panorama Kamenice, u pozadini je Kamenički vis
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Nišavski
Grad	Niš
Gradska opština	Pantelej
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1651
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	422 m
Kamenica Kamenica (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj	018
Registarska oznaka	NI

Kamenica je naseljeno mesto u gradskoj opštini Pantelej na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se na obodu Niške kotline u podnožju Kameničkog visa, udaljeno 8 km severno od centra Niša.

Prema popisu iz 2002. bilo je 1651 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 900 stanovnika).

Istorija

Ostaci antičkog naselja i drugi rimski nalazi, pored ostalih i početak rimskog vodovoda u pravcu Niša, ukazuju na davnu naseljenost ovog prostora. Kamenica kao srpsko selo postoji još u predturskom periodu na šta ukazuje stara seoska crkvica, a posredno i najraniji turski izvori. Popis iz 1498. godine pominje je je sa 45 domaćinstava, 15 neoženjenih, 5 udovičkih domova, 4 rajinske vodenice (koje rade pola godine) i sa prihodom od 4548 akči . Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, mesto je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je isti naziv kao danas, a imalo je 50 kuća, 3 udovička domaćinstva, 8 samačka domaćinstva, a kod sela se pominje manastir Sveti Đorđe, koji je sa 10 kaluđera bio najznačajniji manastir u niškom kraju u 16. veku. Proces čitlučenja sela započet je 1743. godine uvođenjem čitlučke obaveze od strane spahije po imenu Ibrahim Fahri, koji je izvadio ferman da mu žitelji Kamenice duguju sve dažbine za punih šest godina. Posle toga mogao je bez teškoća da nametne selu, pored redovnih, i svoje lične dažbine. U ličnom podjarmljivanju sela i sami Turci su se međusobno sporili i obračunavali. Tako su aprila 1768. godine u Kamenicu došla tri janjičara i napala seoskog subašu Musu i okovanog ga sa sedam seljaka sproveli u Niš. Seljaci su sutradan bili obešeni. Porta iz Carigrada intervenisala je u ovom slučaju opomenuvši beogradskog vezira da ne dozvoljava ovakve radnje u pašaluku koje među rajom seju strah. Izveštaji austrijskih uhoda iz sredine 18. veka pominju Kamenicu sa 20 kuća.

U Prvom srpskom ustanku,19.maja 1809. godine, u ataru sela Kamenica odigrala se bitka na Čegru, kada je vojvoda Stevan Sinđelić sa svojim resavcima hrabro poginuo braneći od Turaka srpske šančeve. Kamenica i Gornji Matejevac su pokretači bune protiv spahijske eksploatacije 1835. a posebno 1845. godine, posle čega su oba sela spaljena. Kamenički knez Miloje Jovanović bio je 1841. godine jedan od vođa ustanka u tzv. niškoj buni i poginuo u odsudnoj bici u Gornjem Matejevcu.

Kamenica i Gornji Matejevac su stradali i u ratu za oslobođenje od Turaka krajem 1877. godine. Iako su prošla kroz fazu čitlučenja, ova sela sama su se otkupila još pre oslobođenja, a po oslobođenju pojedine porodice su se domogle značajnih kompleksa spahijske zemlje u svojim selima, ali i u Nišu i drugim seoskim atarime.

Život

Od prvobitnog preovlađujućeg stočarstva i vinogradarstva na naturalnim osnovama, u 20.veku težište se prenelo na ratarstvo, vinogradarstvo i stajsko stočatstvo na preovlađujućim tržišnim osnovama. Osim toga, posle Drugog svetskog rata nastupile su krupnije promene u pravcu napuštanja poljoprivrede s iseljavanjem (u Niš), zatim razvoj mešovite privrede, dnevna migracija i izletnički turizam na Kamenički vis i Čegar. Na toj osnovi došlo je do značajne izmene ekonomske strukrure, pa je u Kamenici u 1971. godini bilo 146 poljoprivrednih, 142 mešovita i 118 nepoljoprivrednih domaćinstava.

Demografija

U naselju Kamenica živi 1317 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,7 godina (40,7 kod muškaraca i 40,6 kod žena). U naselju ima 560 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,95.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 2044 1953. 2006 1961. 1911 1971. 1530 1981. 1050 1991. 900 888 2002. 1690 1651

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			1507	91.27%
Romi			104	6.29%
Bugari			11	0.66%
Rusi			1	0.06%
Rumuni			1	0.06%
Makedonci			1	0.06%
nepoznato			10	0.60%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	1			9
80+	15			28
75-79	24			37
70-74	37			37
65-69	54			58
60-64	56			49
55-59	52			53
50-54	66			70
45-49	67			43
40-44	52			53
35-39	54			45
30-34	60			56
25-29	56			58
20-24	41			42
15-19	48			44
10-14	36			40
5-9	42			64
0-4	50			54
prosek	40.7			40.6

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 333 355 399 406 309 283 560

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 96 169 101 111 40 34 7 1 1 - 2.95

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 683 161 464 42 15 1 682

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 100 459 100 20 3

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	318	11	-	-	79	4	49	28	7	59
Ženski	157	11	-	-	49	1	4	28	8	6
Oba	475	22	-	-	128	5	53	56	15	65
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	-	6	31	8	6	11	-	-	19
Ženski	3	4	6	12	19	5	-	-	1
Oba	3	10	37	20	25	16	-	-	20

Galerija slika

• 
  Kamenica, Čegar. Spomenik Stevanu Sinđeliću i njegovim Resavcima
• Izletište Kamenički vis, mesto za osveženje
  Izletište Kamenički vis, mesto za osveženje
• Kamenički vis, spomenik koji dominira okolinom
  Kamenički vis, spomenik koji dominira okolinom
• Kamenički vis, mesto za loženje vatre
  Kamenički vis, mesto za loženje vatre
• Kamenički vis, divlje svinje u mini zoo-vrtu
  Kamenički vis, divlje svinje u mini zoo-vrtu

Literatura

• Enciklopedija Niša, izdanje Gradina - Niš, 1995.g., priroda, prostor, stanovništvo, pp. 65.

Spoljašnje veze

Kamenica (Niš) na Wikimedijinoj ostavi

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)