Hum (Niš)

Za ostale upotrebe, v. Hum (razvrstavanje).

Hum
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Nišavski
Grad	Niš
Gradska opština	Crveni Krst
Stanovništvo
Stanovništvo (2022)	1450
Geografija
Koordinate
Nadmorska visina	343 m
Hum Hum (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj	018
Registarska oznaka	NI

Hum je naseljeno mesto u gradskoj opštini Crveni Krst na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se na rubu Niške kotline, na oko 6,5 km severno od centra Niša. Prema popisu iz 2002. bilo je 1450 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1497 stanovnika). Nedaleko od sela se nalazi arheološki lokalitet Humska čuka.

Istorija

Preistorijsko naselje neolitsko-bronzanog doba koje su 1934. godine istraživali A. O. Slavetić i M. Grubić, a kasnije M. Garašanin, pokazuju da Hum spada u vrlo stara sela. Nalazište je locirano iznad današnjeg naselja na Ćuviku, između dva potoka, i lak mu je pristup samo s juga. Kasnije, kao selo Hum se javlja u antičkom periodu i srednjem veku. Turski popis 1498. godine zatekao ga je kao selo sa 64 doma, 18 neoženjenih, 7 udovičkih i dve muslimanske kuće, 3 hasa njive, 1 vinogradom (koji je pust) i dažbinama od 8.108 akči, a manastir Svetog Nikolu sa 1 kaluđerom i dažbinama od 317 akči. Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, mesto je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je isti naziv kao danas, a imalo je 61 kuća, 9 udovička domaćinstva, 15 samačka domaćinstva, 1 muslimana. Godine 1564. pao je na oko 50 domaćinstava. Kao i druga sela u Velikom ratu s kraja 17. veka skoro se ugasio, a potom se postepeno obnovio. Godine 1757. Hum je vodio mukotrpnu i bezuspešnu parnicu pred turskom Portom protiv vlasnika Jusuf-bega zbog toga što ovaj selu, pored ostalih dažbina, uzima od svake kuće oku masla i kola drva i što ih tera da mu besplatno rade na njivama. Uskoro (1760/61. godine) čitluk-sahabija Džafer-Zaim (koji je začitlučio i Donji Komren) kupio je od niškog nakibulešrafa Sejid Omera za 1.000 groša svu zemlju, livade i pašnjake, a zatim, još za 500 groša sve zgrade, bašte i gumna u Humu. Tako su, umesto pozitivnog rešenja po parnici protiv Jusuf-bega, meštani Huma postali čifčije Džafer-bega i dospeli u još gori položaj. Nakon više decenija bez značajnijih podataka, Hum se ponovo spominje u vezi s bunom 1841, godine, kada je zajedno sa još 121 selom u niškom kraju bio spaljen. Hum ne pripada manjoj grupi sela koja su se otkupila direktnom nagodbom sa spahijom (kao na primer Gornji Matejevac i Kamenica), već se otkupio otplatom agrarnog duga; većini sela u niškom kraju ovaj dug ili njegov deo morao je biti otpisan zakonom 1907. godine. Otplata agrarnog duga, kao i drugi ekonomski razlozi tog vremena, podstakli su u Humu, i u drugim brojnim selima, pojavu pečalbarstva.

Pogodan položaj Huma na dodiru dvaju različitih proizvodnih sredina (kotlinsko dno i kotlinski obod) orijentisao je njegovu proizvodnju u pravcu ratarstva i stočarstva. U periodu između dva svetska rata Hum je na niškom tržištu, pored ostalog, plasirao prilične količine mesa, mleka i mlečnih proizvoda. Blizina Niša podstakla je, posle 1955/60. godine, prilično preseljavanje (pre svega u Niš), dnevnu migraciju i orijentaciju na mešovitu privredu, na šta ukazuju i posleratni statistički podaci. Tako je u Humu 1971. godine bilo 67 poljoprivrednih, 226 mešovitih i 11 nepoljoprivrednih domaćinstava.

Demografija

Krajem 19. veka (1895) Hum je selo sa 68 domaćinstava i 644 stanovnika, a 1930. godine imao je 128 domaćinstava i8 779 stanovnika.

U naselju Hum živi 1170 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,6 godina (40,4 kod muškaraca i 40,7 kod žena). U naselju ima 384 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,78.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija Godina Stanovnika 1948. 1270 1953. 1403 1961. 1479 1971. 1436 1981. 1468 1991. 1497 1491 2002. 1469 1450

Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi			1415	97.58%
Romi			15	1.03%
Bugari			3	0.20%
Rumuni			1	0.06%
nepoznato			16	1.10%

Stanovništvo prema polu i starosti

	m			ž
?	4			1
80+	7			14
75-79	21			29
70-74	37			48
65-69	44			53
60-64	43			40
55-59	37			27
50-54	63			50
45-49	82			57
40-44	55			58
35-39	41			39
30-34	50			49
25-29	38			41
20-24	59			44
15-19	32			54
10-14	47			43
5-9	34			33
0-4	34			42
prosek	40.4			40.7

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 184 209 260 304 338 363 384

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 47 72 50 93 49 42 16 8 6 1 3.78

Domaćinstva

Broj domaćinstava po popisima od 1948-2002. Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002. Broj domaćinstava 613 140 414 53 5 1 604

Domaćinstva po broju članova po popisu od 2002. Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosečan broj članova Broj domaćinstava 90 412 86 12 4

Stanovništvo prema delatnosti koju obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija	Proizvodnja i snabdevanje...	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	347	46	-	-	142	10	30	40	1	20
Ženski	178	40	-	-	53	1	-	19	3	7
Oba	525	86	-	-	195	11	30	59	4	27
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	1	2	14	3	10	1	-	-	27
Ženski	-	2	4	13	18	2	-	-	16
Oba	1	4	18	16	28	3	-	-	43

Literatura

• Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995.g. pp. 285-286.

Spoljašnje veze

• Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
• Satelitska mapa (Wikimapia)
• Gugl satelitska mapa (Maplandia)
• Plan naselja na mapi (Mapquest)